ramię

1. Czekać na kogoś z otwartymi ramionami «czekać na kogoś z niecierpliwością, pragnąć czyjegoś przybycia»: Ojciec, już dobrze podpity i rozparty w krześle, czekał na niego z otwartymi ramionami. Wyślinił, wycałował, pomazał łzami. J. Komolka, Ucieczka.

2. Działać, występować itp. z czyjegoś ramienia «działać, występować itp. z czyjegoś upoważnienia, polecenia»: Leon Wasilewski, działając z ramienia Piłsudskiego, podjął pertraktacje z przedstawicielami Finlandii, Estonii, Łotwy (...). W. Michowicz, Dyplomacja.

3. Iść, stać, walczyć itp. z kimś ramię w ramię, ramię przy ramieniu, ręka w rękę

a) «iść, stać, walczyć itp. bardzo blisko siebie, jeden tuż obok drugiego»: Jerzyk dogonił ją po jakichś dwudziestu metrach. Przez chwilę szli ramię w ramię; on, obrócony ku niej, mówił coś impulsywnie. A. Libera, Madame.

b) «iść, stać, walczyć itp. razem, wspólnie, solidarnie dążąc do jednego celu»: I nagle ujrzałaś, że ludzie, z którymi walczyłaś ramię w ramię, których uważałaś za towarzyszy, za wspaniałych i oddanych sprawie bojowników, nie zawsze są kryształowo czyści. Fronda 8/1998. Premier przekonywał: Będziemy walczyć wszyscy, ramię przy ramieniu, i, w Imię Boga, zwyciężymy. E. Duraczyński, Rząd. Obaj ustalili, że dalej będą pracować ręka w rękę. GW 27/06/2000.

4. Klepać, poklepywać kogoś po ramieniu «traktować kogoś protekcjonalnie, lekceważyć kogoś»: Mimo że miał w stolicy nowych znajomych, a nawet przyjaciół, czuł się Galicjaninem i wcale się tego nie wstydził jak inni krakowianie, którzy wyemigrowali do Warszawy i po kilku latach klepali nas po ramieniu z pobłażliwym uśmiechem. – Cóż tam u was słychać, w tym Krakowie? T. Kwiatkowski, Panopticum. Dzieci myślę, lubią gdy są traktowane jak dorośli, tzn. poważnie, bez poklepywania po ramieniu. Polityka 21/1995.

5. Rzucić coś komuś przez ramię «odpowiedzieć, powiedzieć coś komuś lekceważąco, od niechcenia, stojąc do niego tyłem lub bokiem»: Urbański wszedł do środka, rzucając przez ramię: – Muszę cię poprosić na komendę. M. Bielecki, Osiedle.

6. Rzucić komuś spojrzenie przez ramię; spojrzeć na kogoś przez ramię «spojrzeć na kogoś lekceważąco, od niechcenia, stojąc do niego tyłem lub bokiem»: Stanąłem, spojrzałem przez ramię na dziewczynę. A. Minkowski, Szaleństwo.

7. Zaglądać, patrzeć, spoglądać komuś przez ramię

a) «patrzeć z boku lub z tyłu na to, co ktoś trzyma lub robi»: Woźny idzie za nim, zaglądając mu ciekawie przez ramię. S. Mrożek, Teatr 4.

b) «podglądać, kontrolować czyjąś pracę»: Scenografka była wysoka, w kapeluszu z piór, chodziła po pracowni i zaglądała krawcom przez ramię. K. Kieślowski, Przypadek.

8. Zbrojne ramię narodu, państwa itp. «wojsko»: Dnia 22.I.1945 r. w Starym Teatrze w Krakowie odbyło się uroczyste powitanie WP (tj. armii Berlinga) zorganizowane przez specjalną ekipę propagandową. Uroczystość odbyła się pod hasłem: Niech żyje zbrojne ramię Narodu. F. Gryciuk, P. Matusak, Represje. Brygady, zbrojne ramię Hamasu, zapowiadały nasilenie ataków na cele izraelskie w sobotę. Metr 07/03/2001.

Ktoś ma skrzydła u ramion, skrzydła wyrastają komuś u ramion zob. skrzydło 4.

Mieć duszę na ramieniu zob. dusza 11.

Przyjąć kogoś z otwartymi ramionami zob. przyjąć.

Ramię sprawiedliwości zob. sprawiedliwość 3.

Rozłożyć ramiona zob. rozłożyć 2.

Wzruszyć ramionami zob. wzruszyć 3.

Z duszą na ramieniu zob. dusza 17.